قدس آنلاین-شکل گیری غیرمجاز داروخانه‌های زنجیره‌ای در کلانشهرهای ایران یکی از چالش‌های اصلی این روزهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

اکنون در ارائه مجوز برای تأسیس داروخانه توسط دانش آموختگان رشته داروسازی سختگیری می‌شود، اما در مقابل افراد متمول و دارای شرایط مالی قابل قبول بدون تجربه در زمینه داروسازی نسبت به تأسیس و راه‌اندازی شبکه زنجیره‌ای داروخانه اقدام می‌کنند.

با این همه پرسش این است که در شرایطی که طبق آیین نامه سال ۱۳۸۹ وزرات بهداشت هر شخصی با شرایطی خاص فقط می‌تواند مجوز راه‌اندازی یک داروخانه را اخذ کند، پدیده داروخانه‌های زنجیره‌ای یا هلدینگ داروخانه‌ای چگونه و با چه روش‌هایی در کشور شکل می‌گیرد؟

اجاره مجوز به غیر متخصص ها

دکتر بهمن صبور؛ عضو هیئت رئیسه انجمن داروسازان تهران در پاسخ به قدس با اشاره به اینکه برخی از پزشکان داروساز که پس از کسب مجوز از لحاظ مالی توان دایر کردن داروخانه در تهران و سایر کلانشهرهای کشور را ندارند آن را به صورت صوری به افراد متمولی که۹۰ درصدشان فاقد تخصص داروسازی هستند اجاره می‌دهند، می‌افزاید: این گونه است که برخی از سرمایه داران به صورت غیررسمی مدیریت چندین داروخانه را به عهده می‌گیرند. در واقع صاحب واقعی پروانه داروخانه به صورت صوری نقش مدیریت را عهده دار است، اما مدیریت واقعی با شخص سرمایه‌دار است.

وی نیز توپ شکل گیری غیرمجاز داروخانه‌های زنجیره‌ای را به زمین دولت می‌اندازد و می‌گوید: به نظرم دولت دوست دارد داروخانه‌های زنجیره‌ای شکل بگیرد و برای همین است که دارد چنین کارهایی می‌کند.یعنی عملاً می‌خواهد اقتصادهای خرد را فلج کند؛ وگرنه ما برای جلوگیری از شکل گیری داروخانه‌های زنجیره‌ای چند پیشنهاد به وزارت بهداشت دادیم.حتی گفتیم داروخانه‌ها بیایند تعاونی تشکیل بدهند و مثلاً ۱۰۰ داروخانه یکی بشوند و خریدهای خود را یکی کنند.این گونه هزینه هایشان کاهش می‌یابد و سرویس دهی شان خیلی بهتر می‌شود.

صبوری با اشاره به اینکه گردش مالی دارو در کشور ۱۴ هزار میلیارد تومان است که بیش از نیمی از آن در اختیار داروخانه‌های دولتی است، می‌افزاید:در حال حاضر آن قدر ظرفیت وجود ندارد که هرکسی درخواست مجوز کرد، برایش صادر شود؛ مگر اینکه دولت آیتم‌های دیگر را آزاد کند و تعداد داروخانه‌های دولتی را کاهش دهد و از سوی دیگر گردش مالی دارو را در کشور به ۲۰ هزار میلیارد تومان برساند. در این صورت می‌توان آمار حدود ۱۱ هزار داروخانه موجود کشور را به دو سه برابر افزایش دارد و در غیر این صورت چاره‌ای نیست جز اینکه از همین داروخانه‌های موجود حمایت کنیم تا دچار ورشکستگی یا مشکلات بیشتر نشوند تا خدای ناکرده مرتکب اقدام‌های خلاف نشوند.

آیین نامه تغییر می کند

ایرج حریرچی قائم مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این باره به قدس می‌گوید: طبق آیین نامه فعلی، مجوز فعالیت داروخانه‌ها به نام یک نفر صادر می‌شود و او مسئول داروخانه است.

وی سپس به بحث اصلاح آیین نامه صدور مجوز داروخانه‌ها می‌پردازد و می‌گوید: در مورد تغییر آیین نامه نیز شورای رقابت نظر متفاوتی داشت، اما با طی مراحل قانونی مشخص شد آیین‌نامه‌های وزارت بهداشت، قانونی بوده، اما با این وجود این وزارتخانه در حال تغییر این آیین‌نامه است تا علاوه بر کاهش فاصله داروخانه‌ها و دسترسی آسان‌تر مردم به این مراکز برای ۲۰۰۰ داروسازی است که در انتظار تأسیس هستند، ایجاد اشتغال شود.

داروخانه زنجیره ای داریم

دکتر کیانوش جهانپور؛سخنگوی سازمان غذا و داروی کشور هم در این باره به قدس می‌گوید: ما چیزی به نام مجوز داروخانه زنجیره‌ای در ایران نداریم.هیچ کسی چنین مجوزی نگرفته و اگر هم اتفاقی افتاده، در قالب غیررسمی است.

وی با اشاره به اینکه در دنیا بویژه در کشورهای توسعه یافته به صورت رسمی داروخانه‌های زنجیره‌ای و یا هلدینگ داروخانه‌ای تشکیل شده است، می‌افزاید: در ایران قانونی در خصوص داروخانه زنجیره‌ای نداریم. ضمن اینکه این نگاه فعلاً حداقل برای کوتاه مدت از سوی جامعه داروسازی و وزارت بهداشت دنبال نمی‌شود، اما موضوعی که وجود دارد این است که افراد و داروسازانی که مجوز داروخانه دارند، اما به دلایل مختلفی از جمله نداشتن توان مالی، نداشتن انگیزه کافی برای اداره داروخانه و یا حضور نداشتن تمام وقت در کشور، مجوز شان را به صورت غیررسمی و غیرمجاز در اختیار افراد دیگری قرار می‌دهند.

وی ادامه می‌دهد: پدیده یاد شده با توجه به اینکه غیررسمی است و مسائلی را متوجه اشتغال داروسازها می‌کند، مورد تأیید وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نیست و موضع ریاست سازمان غذا و دارو نیز دقیقاً در همین راستاست.

وی در خصوص مشکلاتی که داروخانه‌های زنجیره‌ای می‌توانند ایجاد کنند، می‌گوید: شکل گیری هلدینگ‌های داروخانه‌های زنجیره‌ای رسمی با رعایت آیین نامه‌ها موضوع دیگری است، اما الآن موضوع روز ما بحث دادن امتیاز برای داروخانه‌های زنجیره‌ای نیست، بلکه داروخانه‌های زنجیره‌ای غیررسمی است که غیررسمی بودن این موضوع خودش یک معضل است.

وی با اشاره به اینکه آیین نامه‌های داخلی ایران، داروخانه داری را کاملاً فردی می‌داند و امتیاز را به فرد می‌دهد، تصریح می‌کند:شکل گیری این پدیده از نظر ما برخلاف رویه قانونی و آیین نامه‌ها و ضوابط موجود است و بر همین اساس باید با متخلفان برخورد شود؛ ضمن اینکه مسائل و مشکلات مختلفی برای اشتغال داروسازان ایجاد می‌کند و رقابت‌های کاذب صنفی بین داروسازان پیش می‌آورد.